Hamlet Klasik İnceleme

OYUN İNCELEME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ (KLASİK)

OYUN : HAMLET / W.SHAKESPEARE

“Bitmekte olan bir dünya ile başlamakta olan bir diğerinin ikilemi…” [1]

ZAMAN : Gece saat 12’ yi vurunca, yarın… gibi zaman ifadeleri bulunur.

UZAM : Danimarka

MEKAN : Saray

KİŞİLER : Oyun tragedya olduğu için nöbetçiler ve haberciler hariç kişiler karakterdir.

HAMLET : Amcası tarafından babası öldürülen ve babasının hayaletini gördükten sonra intikam almak isteyen, oyunun asal kişisidir. Hamlet bir durum adamıdır.Bazı kararlar almak zorunda olduğunu bilen ve sonuçlarından korkan bir anti-kahraman. [1]

CLAUDIUS (Kral) : Hamlet’im amcasıdır. Kardeşini öldürmüştür ve kardeşinin karısıyla evlenmiştir. Makyavelist bir kişidir. (Başarıya giden her yol mübah.)

GERTRUDE (Kraliçe) : Kocasının yılan sokması sonucu öldüğünü söyleyen, Hamlet’in annesidir. Aynı zamanda Claudius’un eşidir.

POLONIUS : Kralın adamlarından biridir.

LAERTES : Hamlet’i öldüren Ophelia’nın kardeşidir.

OPHELIA : Hamlet’in sevdiği kızdır. Aynı zamanda Hamlet’i seven de..

REYNALDO : Polonius’un adamı.

HORATIO : Nöbetçi.

ROSENCRANTZ: Hamlet’in arkadaşı.

GUILDENSTERN : Hamlet’in arkadaşı.

OSRICK : Düello için hazırlık yapan kişi.

FRANCISCO : Nöbetçi.

BARNARDO : Nöbetçi.

MARCELLUS : Nöbetçi.

FORTINBRAS : Bie Lord.

YORICK : Önceki Kral'ın Soytarısı

ÇATIŞMA

İnsanın İnsan İle Çatışması : Hamlet’in annesi, Ophelia ve amcası ile olan ilişkileri örnektir.

İnsanın Kendisiyle Çatışması : “Var olmak mı yoksa yok olmak mı?” sahnesi bunun en belirgin örneğidir.

İnsanın Soyut Varlıklarla Çatışması : “Tanrım,ulu tanrım.. Ne bunaltıcı, ne berbat, ne tatsız, ne boş geliyor bu dünya bana.” Örneğinde olduğu gibi tanrıya yakınmaları.

AKSİYON : Hamlet’in amcasının katil olduğunu ortaya çıkarma isteği oyunun merak unsurudur.

·         İç Aksiyon : Hamlet’in babasının intikamını almak istemesi.

·         Dış Aksiyon : Hamlet’in amcasını öldürmek için planlar yapması ve bunu uygulaması.

DRAMA :  Dram / Tragedya

DRAMATİK OLAY : Hamlet babasının hayaletini görür ve hayalet ona kendisini Claudıus’un öldürdüğünü söyler. Bu noktadan itibaren Hamlet bu olayın peşinden sürüklenir.

KONU : “Hem acı çeken, hem çektiren ve bunu bildiği halde önüne geçemeyen

insanoğlu Hamlet’in hikayesi.” [2]

ÖYKÜ :  Hamlet’in babası Danimarka Kralıdır. Bir gün amcası Claudıus taht sevgisi nedeniyle kardeşini yani Hamlet’in babasını öldürür ve sonrasında olaylar gelişmeye başlar. Hamlet’in babasının hayaleti Hamlet’e görünür. Hamlet’e kendisini amcasının öldürdüğünü söyler. Hamlet de bunun intikamını almak için türlü oyunlar oynar, tüm oyun boyunca. Amcası durumun farkına varıp bir ara Hamlet’i ülkeden uzaklaştırır. Fakat başarılı olamaz. Hamlet bu sıralarda deli görünümü takınmaktadır. Bir gün gezici bir tiyatro ekibine yaşadıklarını oyun olarak oynatır. Amcası bu duruma dayanamaz. Zaten bu nedenle Hamlet sürülecektir ülkesinden. Oyunun sonunda sevgilisi Ophelia intihar eder. Annesi yanlışlıkla amcasının içeceği zehri içer. Hamlet Ophelia’nın kardeşi ile düello yapar. Kılıç yarasıyla ölür. Ama intikamını da alır.

OLAY DİZİSİ :

1.      Oyun başladığında kısa bir süre önce ölmüş olan Danimarka Kralı’nın Hayalet'i Hamlet'e görünür ve kendisini kardeşinin öldürdüğünü, sonra da Kraliçe'yle evlendiğini söyler.

2.      Hamlet'ten intikam almasını ister.

3.      Hamlet, yeni Kral'ın suçlu olup olmadığını, Hayalet'in doğruyu söyleyip söylemediğini, bu işi yapmasının doğru olup olmadığını,ne zaman yapması gerektiğini araştırırken, Kral durumu anlar ve karşı hazırlıklara girişir.

4.      Danimarka Prensi Hamlet, babası Danimarka Kralı'nın ölümünden sonra derin bir üzüntüye, "melankoli"ye kapılmıştır.

5.      Babasının kardeşi, şimdiki Kral Claudius tahta geçmiş ve Kral'ın ölümü üzerinden daha iki ay geçmeden, Hamlet'in annesi Gertrude'la evlenmiştir.

6.      Babasının Hayalet'i, Hamlet'e görünerek kendisini öldürenin Claudius olduğunu söyler ve öcünü almasını ister:

7.      Hamlet, amacını gizlemek için deli taklidi yapmaya karar verir.

8.      Kral'ın adamlarından Polonius, Hamlet'in, kızı Ophelia'ya olan aşkına karşılık bulamadığı için çıldırdığına inanır.

9.      Hamlet bir türlü harekete geçemez ve zaman zaman Hayalet'insözlerinden şüphe etmeye başlar.

10.  Bu arada, bir gezici tiyatro kumpanyası oyuncularından, Kral Claudius'un önünde, babasının ölümünü oynamalarını ister.

11.  Kral'ın oyun sırasında heyecanlanması ve aşırı etkilenmesi, Hamlet'i onun suçlu olduğuna inandırır. Daha sonra Hamlet, annesiyle konuşurken, gizlice kendilerini dinleyen Polonius'u, Kral sanarak öldürür.

12.  Kral bu cinayeti gerekçe göstererek Hamlet'i İngiltere'ye gönderir; onunla birlikte giden Rosencrantz ile Guildenstem'e de bir mektup verir. Bu mektupta, İngiltere Kralı'ndan, Hamlet'i öldürmesi istenmektedir.

13.  Hamlet tuzağı öğrenir ve Danimarka'ya geri dönmeyi başarır.

14.  Bu arada Ophelia çıldırır ve bir nehirde boğularak ölür:

15.  Ophelia'nın kardeşi Laertes, öğrenim gördüğü Paris'ten babasının cenazesi için gelir ve intikam almaya yemin eder.

16.  Kral da Laertes'i kışkırtır ve Hamler'le Laertes arasında bir düello düzenler.

17.  Bu düelloda Laertes zehirli bir kılıç kullanacaktır.

18.  Kral, Hamlet'in ölümünü sağlama bağlamak için bir kupa zehirli içki hazırlar.

19.  Düello sırasında Laertes, Hamlet'i zehirli kılıçla yaraJar; Kraliçe yanlışlıkla zehirli içkiyi içer ve ölür; dövüşün kızıştığı bir anda zehirli kılıcı eline geçiren Hamlet ölmeden önce hem Laertes'i hem de Kral Claudius'u öldürür.

TEMA :  İntikam..

KAYNAKLAR

1.      Historia Del Teatro Para Principiantes , Deniz Eyüce çevirisi, 2006 , s 48

2.      Sabahattin Eyüboğlu'nun çevirisi, (Remzi Kitabevi), ıst. 1965, ss.15

SÜNDÜZ ADİLAK

OCAK / 2017

t