Lysistrata - Aristophanes

OYUN İNCELEME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ (KLASİK)

PS : Aristophanes metninde Spartalılar’a, Lisistrata adını duyunca Lisistratos dedirterek onları ille de erkek olarak düşündüklerini ve erkek-egemen eğilimde olduklarını ima etmektedir.

“Oğulları doğuran biz ,büyüten biz,

Sonra da onları cepheye gönderen biz.”

OYUN : ARİSTOPHANES / LYSİSTRATA

ZAMAN : 412-414 Dekeleia – İon Savaşı başlarına denk geliyor. Oyunda da savaş dönemi.

UZAM : ATİNA

MEKAN :  Atina’da bir sokak, sonra Akropolis yakınında, daha sonra Akropolis’in önünde. Metinde Akropolis’ten kale olarak söz edilmektedir.

KİŞİLER :

·         LİSİTRATA (Sözcük anlamaı : ordu bozan)

·         KALONİKE

·         MÜRRHİNE

·         LAMPİTO

·         MECLİS ÜYESİ BEYEFENDİ

·         KİNESİAS

·         ELÇİ

·         Altı Kadın

·         Spartalılar

·         Atinalılar

·         Bir Hizmetkar

·         Atinalı Yaşlı Erkekler Korosu

·         Spartalılar Korosu

·         Atinalı Kadnılar Korosu

Konuşmayan Kişiler

·         Kadınlar,Esirler,Uzlaşma Tanrıçası

*Lysistrata, İstanbul Aydın Üniversitesi, Ayşenil Şamlıoğlu Rejisi..

ÇATIŞMA

İnsanın İnsan İle Çatışması :.Mürrhine – Kinesias

İnsanın Toplumla Çatışması : Lysistarata’nin kadınlara özgürlük vermeyen toplumla çatışması

AKSİYON : Toplumun güç dengesinde kadınların da rol alması.

·         İç Aksiyon :  Lysistrata’nın kadınların da söz hakkı alması gerektiğini  içten içe savunur ve barışı sağlamanın yolunun buradan geçeceğine olan inancı iç aksiyonu oluşturur.

·         Dış Aksiyon : Barışı sağlamada ve kadınların da toplumda söz hakkı almasını sağlamada önce kadınları bilinçlendirmek ve örgütlemek istemesi dış aksiyonu oluşturur.

DRAMA :  Komedya

DRAMATİK OLAY :  Toplumlar arası barışı sağlamak için Lisistarata’nın yaptıkları dramatik olayı oluşturmaktadır.

KONU : Atina kenti ile komşu Sparta kenti arasında uzun yıllardır süren kardeş savaşına son vermek için iki kentin kadınlarının anlaşarak erkeklere oynadıkları oyunu anlatan fantastik bir komedya.

ÖYKÜ :  Atinalı erkeklerin savaş ve savaşın getireceği para arzularından,çocuklarını devlete asker olarak yetiştirmekten, savaşan erkekleriyle sevişememekten yakınan Lisistrata’nın aklına, kadınların ülkeye barışı getirebilecekleri düşüncesi gelir. Bunu uygulamak için de tüm kadınları toplar ve erkeklerinden uzak durarak savaştan vazgeçmelerini sağlamayı önerir. Ara sıra zorlansalar da tüm kadınlar birleşir ve ülkeye barışı getirirler.

OLAY DİZİSİ :

·         Lysistrata’nın aklına ülkeye barışı getirme fikri düşmüştür ve tüm kadınları başına toplar.

·         Kadınlara erkeklerinden uzak dururlarsa, erkeklerinin barışı savunacaklarını söyler. Ve erkeklerini barışa zorlamak için yemin ettirir.

·         Bir yandan da yaşlı kadınlar altınların yığılı olduğu Akropol’ü işgal eder. Parayı güvence altına almak ve erkekleri savaşa kışkırtmamak için.

·         Erkekler Akropol’e varır ve kapıyı açmazlarsa kadınları ve buraları ateşe vereceklerini söyler.

·         Erkeklerin ateşine karşılık kadınlar da kova kova su ile karşılık verir onlara. Burada su ve ateş metaforu kullanılmıştır.

·         Meclis üyesi ve polisler çağrılır kadınların tutuklanması için. Fakat Lisitrata’nın kadınları teslim olmaz.

·         Hazineyi kadınların koruyacağını ve maliye ile kadınların ilgileneceğini söyler Lisistrata Meclis Üyesi’ne..

·         Akropol^deki paranın savaş için gerekli olduğunu söyleyen meclis üyesine Lisitrata savaşın gereksiz olduğunu ve erkekleri kadınların kurtaracağını söyler.

·         Lisistrata savaşı gönderecekleri elçiler yoluyla çözeceğini söyler.

·         Kale’yi korurlarken bazı kadınların erkeklere kaçtığın görür Lisitrata ve onları uyarır. Bu sırada bir erkek çocuğu ile Knesias içeri girer ve Mürrhine’nin eve dönmesini ister. Mürrhine onun arzularını uyandırır fakat istediğini vermez. Sadece kocasının barışı istediğini duyarsa geri döneceğini söyler.

·         Sonunda erkekler asla kadınlara kötülük etmeyeceklerini söyleyip barışı teklif ederler.

·         Ülkelerine gelen Spartalılarla Lisitrata konuşur ve önceden size yardım etmiş olan Atina’yı şimdi nasıl yağmalamak istediklerini sorarak barışı teklif eder.

TEMA :  Barış

KAYNAKLAR

1.      Aristophanes, Lysistrata, Çev. Yılmaz Onay, Mitos Boyut