PALAVRACI ASKER / PLAUTUS

OYUN İNCELEME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ (KLASİK)

OYUN : PALAVRACI ASKER / PLAUTUS

PS : Oyunun bir bölümünde Palestrlyo seyirci ile konuşur. Bu nedenle oyun açık biçimlidir diyebiliriz.

UZAM : Efes

ZAMAN : Gece yarısı, sabah..

MEKAN : Bütün olay, Efes'in bir sokağında, Pirgopolinikes ve Pcriplektomenııs'un bitişik evlerinin önünde geçer.

KİŞİLER :

·        Pyrgopolinices: Palavracı asker.Kral Seleukosun ücretli askeri.

·        Artotrogus: Pyrgopolinicesin dalkavuğu.

·        Palaestrio: Pleusiclesin eski, Pyrgopolinicesin yeni kölesi.

·        Periplectomenus: Bir ihtiyar. Pleusiclesin arkadaşı.

·        Sceledrus: Pyrgopolinicesin kölesi.Tırnaklarını yiyen gergin biri.

·        Philocomasium: Pleusiclesin sevgilisi, Pyrgopolinicesin kapatması.

·        Pleusicles: Philocomasiumu seven delikanlı.

·        Lurcio: Kilercinin yamağı.

·        Milphidippa: Acroteleutiumun hizmetçisi.

·        Acroteleutium: Periplectomenusun kapatması.

·        Cario: Aşçı.

*Üsküp Türk Tiyatrosu

ÇATIŞMA

İnsanın İnsan İle Çatışması : Pyrgopolinices ile Palaestrio’nun ilişkisi örnektir.

İnsanın Toplumla Çatışması : Bir kadının bir erkekle ilişkide bulunması (öpüşmesi görüldüğü için) ve yine evli bir kadının başka bir erkekle beraber olmaması gerektiği konusu örnek verilebilir.

Toplumun Toplumla Çatışması : Askerlerin (asker olan ve asker yetiştirilen kişi ) ve asker olmayan kişilerin / topluluğun çatışması.

AKSİYON : Aldatmalar, yalancılar, kimlik karışıklıkları ile sarpa saran aşk konuları etrafında şekillenir. Palavracı Asker’in palavralarının ortaya çıkması.

DRAMA : Komedi

DRAMATİK OLAY : Öpüşmenin görülmesi olayı başlatan kıvılcımdır.

KONU : Palavracı Asker, çok çapkın olmakla övünen, fazla gösterişli, gururunun esiri olan, evlenmek için kız kaçıran ama onun gevezeliklerinden bıkmış olan uşağı ve komşuları tarafından kandırılan bir askerin hikayesidir.

ÖYKÜ :  Palavracı asker kapatmasını Atinadan kaçırır, Ephesosa getirir. Kadının aşığının kölesi, bir görev ile uzakta bulunan efendisine bu haberi ulaştırmak ister. Ama denizde esir edilir, o askere armağan olarak verilir Pyrgopolinices, kahramanlık hikyeleri uydurarak övünmektedir. Dalkavuğu Artotrogus da onu bir yandan övmekte bir yandan da onunla alay etmektedir. Palaestrio, öndeyişi söyler. Periplectomenus, evin çatısına çıkan Sceledrusun içeriyi gözetlediğini ve Philocomasiumu gördüğünü söyler. Palaestrio, bu durumdan kurtulmak için Pyrgopolinicese kızın bir ikizi olduğu yalanını söylemeye karar verir. Palaestrionun uyarısıyla kız da böyle konuşarak Sceledrusu inandırır. Periplectomenus da konuğuna hakaret ettiği için Sceledrusu azarlar. Başına geleceklerden korkan Sceledrus susmaya karar verir. Pleusicles, Periplectomenusa göstermiş olduğu konukseverlik ve yapmış olduğu iyilikler için teşekkür eder. Palaestrio, Pyrgopolinicese düzen kurmak için güzel ve fettan bir kadın bulmak istediğini söyler. Kadın, kendini Periplectomenusun karısı olarak tanıtacak ancak Pyrgopolinicese aşık numarası yapacaktır. Periplectomenus, Acroteleutium adlı kadını bu iş için görevlendirir. Kadın askere bir yüzük gönderecek, onunla olmak istediğini söyleyecektir. Palaestrio, Acroteleutiumun gönderdiğini söylediği yüzüğü Pyrgopolinicese vererek, kadının ona aşık olduğunu söyler. Bu duruma çok sevinen asker, Philocomasiumu göndermeye karar verir. Hizmetçisi Milphidippa da askere gelip hanımının ona şık olduğunu söyler. Pyrgopolinices, Philocomasiuma istediği her şeyi alıp gitmekte serbest olduğunu söyler. Pleusicles de denizci kılığına girip onu Atinaya götürür. Acroteleutium kur yaparak Pyrgopolinicesi Periplectomenusun evine sokar. Evli bir kadınla beraber olmaya kalktığı için Periplectomenusun köleleri tarafından dövülür. [1]

OLAY DİZİSİ :

1.      Periplectomenus evin çatısında birinin Phillocomasium’u gözetlediğini görür.

2.      Palaestrio ise bu durumdan kurtulmak için ikiz yalanına başlar.

3.      Palaestrio bir kadın aramaya başlar.

4.      Bir kadın bulunur ve bu kadından Pyrgopolinicese’e aşıkmış numarası yapması istenir.

5.      Philocomasium’un aradan çıkması için ülkeden gönderilmesine karar verilir.

6.      Acroteleutium, cazibesi ve oyunculuğuyla Pyrgopolinicesi Periplectomenus’un evine almayı başarır.

7.      Pyrgopolinices evli bir kadınla ilişkiye girmeye çalıştığı için köleler tarafından eziyet edilir.

TEMA : Palavra

KAYNAKLAR

1.      Gürgen, A.”Plautus’un Komedilerinde Kadın Karakterler Üzerine Bir İnceleme” , s70, 71,72.73,74

SÜNDÜZ ADİLAK

ARALIK / 2016