West Side Story İnceleme

 

 

William Shakespeare’in Ölümsüz Eseri Romeo ve Juliet’in Modern Çağ Uyarlaması: West Side Story (Batı Yakası Hikayesi)

 

Broadway müzikalleri içerisinde çığır açmayı başarmış bir müzikal olan West Side Story (Batı Yakasının Hikayesi), hem film hem de sahneye uyarlanmış bir müzikal olarak izleyicinin karşısına çıkmaktadır. William Shakespeare’ nin ölümsüz eseri Romeo ve Juliet’ in uyarlaması denebilecek, hatta modern çağın aşk, tutku, dram unsurlarının geçmişte insan üzerinde nasıl bir etki bırakmışsa günümüzde de hala aynı duygular içerisinde var olduğunun göstergesi olduğu söylenebilir.

Hem bir film hem de müzikal olarak sahnelenen eser, Arthur Laurents’ in kitabından uyarlanarak beyaz perdeden önce 1957 yılında müzikal gösterimi ile seyircisiyle buluşmuştur. Film ise 1961 yılında gösterime girerek 10 dalda akademi ödülüne layık görülmüştür. Bir üstmetin örneği olarak Romeo ve Julliet oyunu yeni çağın uyarlaması biçiminde bir müzikal film olarak seyircinin karşısına çıkmaktadır. Bu bağlamda anlatılmak istenen, Romeo ve Juliet oyunu başka bir çağa farklı karakterler ve benzer yaşanmışlıklarla uyarlansa da film ya da oyun içerisinde gerçekleşen olaylar ve sonuçları bakımından hala ayakta durabilen bir eser olduğunun göstergesi olduğu söylenebilir.

Hem sinema hem de müzikal olarak seyirciye sunulan Batı Yakasının Hikayesi’ nin dönemin gençliğini popüler kültürle birlikte büyük ölçüde etkisi altına aldığı söylenebilir. Gerek filmde ve müzikalde giyim tarzı, gerekse aslında gerçek hayatta her gencin yaşamış ya da hissetmiş olduğu duyguların ortak oluşu sebebiyle dönem gençliğinin ruhunu taşıdığı düşünülebilir.

Dönemin asi gençliğinin mahallelerde ıslıklı parolalarla arkadaşları sokağa çağırması, deri ceket, aksesuar olarak kullanılan sustalı, motosiklet ve mahallelerin ateşli gençlik grupları Batı Yakasının Hikayesi’ nin rüzgarının etkisidir.

Müzikal olarak Broadway’ de sahnelendiği ilk yılında 732 performansla 6 dalda Tony Ödülüne layık görülen müzikal, ABD’ nin farklı eyaletlerinde turneler gerçekleştirmiş sonrasında Avrupa’ da İngiltere turnesi 3 yıl süren 1039 performansla hayranlarıyla buluşmuştur. 1980 ve 2009 yıllarında tekrar Broadway’de sahnelenen müzikal, 2009 yılında 748 performansla 1 milyondan fazla bilet satarak rekora imza atmıştır.

Kenar mahalle gençleri arasındaki rekabeti konu alan Batı Yakası Hikayesi müzikali aynı zamanda bir aşk hikayesini konu almaktadır. Tıpkı Romeo ve Juliet oyunundaki iki aile arasında geçen amansız düşmanlık gibi, iki çete arasındaki rekabet, çekişme ve mücadeleyi konu alan müzikal içerisinde doğuştan Amerikalı jettler ve Porto Ricolu köpekbalıkları adlı iki grup arasında kalan Tony ve Maria’ nın aşk hikayesi anlatılmaktadır.

Hikâyenin seyirci tarafından bu denli ilgi çekmesi ve geniş kitlelerce beğeni almasının sebeplerinden biri William Shakespeare’nin Romeo ve Juliet’i gibi karşıt gruplardan iki aşığın, her döneme uyan imkânsız aşk hikayesinin yaşandığı dönemin şartlarına uygun bir üslupla anlatılmış olmasıdır. Müzikalin tıpkı Rome ve Juliet oyunu gibi mutlu bir sonla bitmemesi, toplumun imkansızlıklar içerisinde sevmek, umut etmek ve karşılığında bir başına kalmak pahasına insan olmanın doğası gereği, ayakta durabilmeyi bir ödev olarak görmesi nedeniyle beğeni topladığı düşünülebilir. Elbette Batı Yakasının Hikayesi, bir müzikal olma özelliğinden ötürü ışık, kostüm, koreografi, dekor ve en önemlisi müzik unsurlarıyla seyircisini yakalamayı başarmış bir yapıttır.

Popüler müzikallerin içinde dönüm noktalarından biri olan Batı Yakası Hikayesi, piyanist, orkestra ve vokal eser bestecisi ve aynı zamanda eğitmen-yazar olan, Leonard Bernstein tarafından bestelenmiştir. Sanatçı, Caz müziğinin, farklı müzik şekilleriyle birleştirilmeleri gibi, Leornard Bernstein da caz ve müzikal tiyatro nun birleştirilmesi ile ilgilenmiştir. Batı Yakası Hikayesi, bu birleşmenin sonucunda ortaya çıkmış bir sahne eseridir.

MacTheatreMFFA kanalı tarafından 29 Nisan 2018 yılında www.youtube.com’da yayınlanan West Side Story (Batı Yakasının Hikayesi) müzikali incelemesinde, müzikalin tam video kaydına (süre 2:04:56) ulaşılmıştır. Dekor bir sokağı anımsatacak biçimde tel örgüler, bu tel örgülerden sokağa inen gençler ve sahne ortasında yer alan bir takım merdiven, sokak lambaları ve balkonları temsil eden unsurlardan oluşmaktadır. Müzikle birlikte tel örgü otomatik bir sistemle yukarı çekilirken gençler dönemi yansıtan dans figürleri sergilemektedir. Işık geceyi temsilen mavi kullanılmıştır. Sahnede oyuncular tarafından sergilenen her figür iki grubun atışmasını temsil ederken, duyguların sertliğini ya da henüz bir diyalog olmaksızın söylenmesi ya da yapılması gereken ifadenin jest ve mimiklerle güçlendirildiği görülmektedir. Kavga sahneleri yine dans ve müziğin gücüyle seyirciye yansıtılmaya özen gösterilmiştir. Temsil boyunca dekorun da işlevsel bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Maria’nın sahneye girdiği esnada dekorun ön bölümü kapalı bir mekânı yansıtacak biçimde düzenlenmiş, diyaloglar eşliğinde bir baloya hazırlanıldığı görülmektedir. Devamında her iki grubun da katıldığı ve baloya uygun kostümlerin seçildiği, aynı zamanda dansların da kostümlere olan uyumunun dönemi iyi bir biçimde yansıttığıyla alakalı olduğu söylenebilir. Tıpkı Romeo ve Juliet’teki gibi Tony ve Maria’ nın bir baloda karşılaşıp dans etmesi ve birbirlerine âşık olması yine Shakespeare’ nin ölümsüz eserinin yansıması olduğu görülmektedir. Işıklarla desteklenen gece unsuru devam ederken geçmişin günümüze yansıması balkon sahnesi ve Tony’ nin Maria’ya ilan-ı aşkı sahnelenmiştir. Tony’nin balkona tırmanışı, iki aşığın balkonda düet halinde seslendirdiği şarkı ve eş zamanlı olarak arka fonda yıldızları andıran led perdesinin aydınlanışı gecenin karanlığında ışıldayan yıldızlarla seyircide bırakılmak istenen aşk unsurunu güçlendirdiği söylenebilir. Sahne arkasında yer alan perde geceyi, gündüzü ya da şehir görüntüsünü temsil edecek biçimde sahneye göre değişmektedir. Kostüm tasarımı dönemin gençliğini anlatan, kimi zaman sokak serserisi kılığında, kimi zaman bir baloda bir centilmen gibi dönemine ve bulunulan ortama uygun düzeydedir.

Müzikalin sahne geçişleri, dekor değişimi göz önünde bulundurularak, fade-out biçiminde ışığın karartılmasıyla gerçekleştirilmiştir. Her farklı sahnede dekor, rahat taşınabilmesi açısından tekerlekli olarak tasarlanmıştır.

 

1.    Prolog · West End Metropolitan Orchestra

2.    America · George Chakiris, Betty Wand

3.    Tek El, Tek Kalp · Marni Nixon, Jim Bryant ve Marni Nix.

4.      Somewhere - Marni Nixon, Jim Bryant ve Marni Nix

5.     Vay be, Memur Krupke · Russ Tamblyn, Jetler

6.     Bir Şey Geliyor · Jim Bryant & Marni Nixon

7.    Jet Song · Russ Tamblyn, Jets 

8.    Maria · Jim Bryant & Marni Nixon

9.    Tonight  · Marni Nixon, Jim Bryant & Marni Nix.